اشتباهات رایج به هنگام نگارش مقاله موضوعی که در آی اس یار به آن می پردازیم. مقالات علمی حاوی ماحصل ماه‌ها و حتی سال‌ها تلاش و تحقیق نگارنده آن هستند. شما مدت زمان زیادی را صرف جمع آوری اطلاعات کرده و در این میان انرژی زیادی نیز صرف می‌کنید؛ اما ممکن است با غفلت نسبت به محتوای مقاله و نحوه نگارش آن، از ارزش علمی آن بکاهید. در این مطلب برآنیم تا اشتباهات رایجی که نگارندگان به هنگام چاپ مقاله مرتکب می‌شوند بیان کنیم.
مقالات، منابع پر کاربرد علمی
یک مقاله در حقیقت یک نوشته است که در طی آن مسائل مختلف از جمله مسائل علمی، ادبی، اجتماعی و غیره را بررسی کرده و بیان می‌کنید. هدف اصلی از نگارش مقاله را می‌توان ذکر فرایند انجام کار پژوهشی و همچنین عنوان کردن نتایج حاصل از این پژوهش، تجزیه و تحلیل نتایج مذکور و در نهایت نتیجه‌گیری نهایی نامید. مقاله بخش‌های مختلفی دارد که در صورتی که هر یک از این بخش‌ها به درستی نگارش نشوند ممکن است از ارزش علمی مقاله بکاهد. عموما هر مقاله دارای قسمتهای چکیده، مقدمه، روش، نتایج، بحث، نتیجه‌گیری و منابع است. اگر تصمیم دارید تا مقاله خود را در کنفرانس ارائه داده و یا این که در یک مجله به چاپ برسانید بایستی با نحوه نگارش مقاله و علی الخصوص اشتباهات رایجی که در این میان پیش می‌آید آشنایی کامل داشته تا بتوانید از آنها اجتناب کنید. با اجتناب از از این گونه ایرادات، مقاله شما کیفیت بالاتری را خواهد یافت.
علاوه بر این که اجتناب از وقوع ایراد و اشتباه در مقاله باعث می‌گردد تا ارزش علمی مقاله کاهش یابد، از طرف دیگر گاهی اوقات اشتباهاتی که حتی در ساختار مقاله مرتکب می‌شوید باعث می‌شود که اعتبار مقالات نیز زیر سوال برود تا جایی که برخی از مجلات ممکن است از چاپ مقاله شما سرباز بزنند. ما در این مطلب برآنیم تا اشتباهات رایجی که افراد به هنگام نگارش مقاله مرتکب می‌شوند بیان کنیم؛ تا بتوانید با اجتناب از آنها اعتبار علمی مقاله خود را افزایش دهید.
عدم توجه کافی به بخش چکیده در اشتباهات رایج به هنگام نگارش مقاله
چکیده مقالات یکی از مهم‌ترین بخش‌ها به حساب می‌آید. در بیشتر مواقع افراد پیش از آنکه به مطالعه متن اصلی مقاله بپردازند، به سراغ چکیده رفته و در صورتی که چکیده از نظر ایشان مناسب آمد، زمان خود را صرف مطالعه مابقی مقاله می‌کنند. این مسئله لزوم ذکر کلیات مقاله را در بخش چکیده نشان می‌دهد. شما بایستی کلیت کار تحقیقی انجام شده تان را در این بخش به حدی با کیفیت بیان کنید که فرد خواننده با مطالعه آن، اینگونه احساس کند که مقاله را به طور کامل خوانده است و تنها برای دستیابی به جزئیات بیشتر به سایر بخش‌های مقاله تان مراجعه نماید. این در حالی است که امروزه دیده می‌شود بسیاری از افراد نسبت به این بخش کم توجهی نشان داده و اطلاعات کافی را بیان نمی‌کنند.
به طور کلی بی توجهی برخی از افراد نسبت به چکیده در شکل‌های مختلف خود را نشان می‌دهد؛ از جمله حتی فراموش کردن استفاده از این بخش، نگارش آن به نحوی که شبیه مقدمه باشد و اطناب در بیان آن. چکیده مقاله بایستی حاوی هدف پژوهش، روش انجام آن، نتایج حاصل از تحقیق و تفسیر کلی نتایج باشد.
عدم تاکید بر روی موضوع مورد بحث در مقاله در هنگام اشتباهات رایج به هنگام نگارش مقاله
اگر میخواهید افراد را ترغیب به مطالعه مقاله خود کنید و همچنین بار علمی مقاله تان را به خوبی نمایش دهید، بایستی موضوع مورد بحث در مقاله را به خوبی واکاوی کرده و دلیل بررسی موضوع را به خوبی بیان کنید؛ تا خواننده از مطالعه مقاله شما زده نگردد. این مورد در بخش مقدمه به انجام می‌رسد. شما بایستی در این بخش خواننده را مجاب کنید که انتخاب این موضوع از نظر شما کاملاً حرفه‌ای و عقلانی بوده و یکی از موضوعات چالش برانگیز محسوب می‌شده است. در بخش مقدمه شما باید هدفتان از تحقیق، همچنین پژوهش هایی که پیش از این سایرین در این زمینه انجام داده اند را بیان کنید؛ تا تاکیدی بر اهمیت موضوع باشد. از این رو از اطلاعاتی استفاده کنید که چرایی، اهمیت موضوع و مشکل بیان شده را نشان دهد. مهمتر از همه اینکه حتماً به بیان این موضوع پردازید چرا تا کنون راه حلی برای این مساله بیان نشده و یا اگر شده، ناقص بوده است.
اطلاعات ناقص در هنگام اشتباهات رایج به هنگام نگارش مقاله
شما در حال نگارش متنی هستید که از طریق آن میخواهید مطلبی را تحلیل کرده و به گوش خواننده برسانید. اگر اطلاعات تان در این زمینه ناقص باشد و یا اینکه به چشم خواننده اینگونه به نظر برسد، ارزش علمی مقاله شما کاهش می‌یابد. می‌توانید در قسمت روشها و یا روش انجام تحقیق، اطلاعاتی که خواننده برای درک مقاله شما نیاز دارد را قرار دهید. همچنین در بخش مطالعات پیشین و یا بخش مقدمه با ذکر افرادی که پیش از شما بر روی این موضوع کار کرده اند و یا به نتیجه نرسیده و یا اینکه به نتیجه ناقص رسیده اند، به خواننده اطمینان شما از موضوع انتخابی تان را نشان دهید.
عدم استفاده از شکل و جدول
یکی از بهترین روشها برای اینکه نتایج حاصل از کار تحقیقاتی خود را بیان کنید و حتی آن را با نتایج به دست آمده از تحقیقات سایر محققین مقایسه نمایید، این است که از تصاویر، نمودارها و جداول استفاده کنید. این کار هم مقاله شما را از خسته کنندگی در آورده و هم به خواننده کمک می‌کند تا درک بهتری از نتایج تحقیق شما به دست آورد. این را به خاطر بسپارید که در بخش نتایج مقاله بایستی حتما حداقل یک جدول وجود داشته باشد. البته این برای مقالاتی است که موضوع مورد بحث در آنها استفاده از تصاویر و نمودار را ایجاب نمی‌کند. طبیعتاً اگر مقاله شما در زمینه‌های محاسباتی و آزمایشگاهی است، به هیچ عنوان نباید از استفاده از نمودارهای گویا و مناسب و همچنین تصاویر کاربردی غافل شوید.
استفاده از ساختار اشتباه
به هنگام نگارش مقاله حتماً این را در نظر داشته باشید که ساختار کلی مقالات را رعایت کنید. بدین صورت می‌توانید خواننده را تا ادامه مطلب با خود همراه سازید. در مقالات، ساختار به شکل چکیده، مقدمه، روش تحقیق، نتایج، بحث و گفتگو و نتیجه‌گیری نهایی است؛ البته عنوان قسمت‌ها ممکن است در برخی مواقع متفاوت انتخاب شود، و همچنین در برخی از مقالات ممکن است بخشی تحت عنوان تحقیقات پیشین، جدای از بخش مقدمه، آورده شود. در هر صورت استاندارد کلی مقالات به شکل گفته شده می‌باشند. حتماً این استاندارد را رعایت کنید تا روند کلی تحقیق شما از منظر خواننده دور نماند و بتوانید به خوبی منظور تحقیق خود را بیان کنید. هر یک از بخش‌های گفته شده نیز استاندارد هایی دارند که بایستی رعایت شوند. در ادامه قسمتهای مختلف یک مقاله را به تفکیک و به اجمال بیان می‌کنیم.
1- چکیده
همانگونه که گفته شد چکیده بایستی محتوی کلیت کار شما از جمله روش تحقیق و نتایج باشد و به خواننده یک دید اجمالی نسبت به منظور شما از نگارش مقاله بدهد.
2- مقدمه
بخش مقدمه، بخشی مهم در هر مقاله محسوب می‌شود؛ با این وجود بسیاری از افراد نسبت به آن بی توجهی نشان می‌دهند. این قسمت حاوی بیان مسئله و مشکلی است که میخواهید در مقاله به آن بپردازید یا موضوعی که میخواهید بر روی آن تحقیق کنید. همچنین در مقدمه هدف شما از تحقیق و پرسشی که در آن دنبال می‌کنید و هم چنین دانشی که تاکنون در این زمینه وجود داشته است و حتی تحقیقاتی که سایرین انجام داده است، گنجانده می‌شود. البته همانطور که گفتیم تحقیقات محققین پیشین را می‌توان تحت یک عنوان جداگانه نیز بیان کرد.
3- روش تحقیق
دقت نمایید که در این بخش بایستی زمینه و موقعیت پژوهش مدنظر را توضیح داده و استراتژی کار خود، متغیرهای اصلی، ابزاری که برای انجام تحقیق مورد استفاده قرار داده اید و طرح کلی روش تحلیل را بیان نمایید. در نظر داشته باشید که برای بخش روش ها، اطلاعات کافی را قرارداده تا خواننده به خوبی از روش تحقیق آگاه گردد. به هیچ عنوان در این قسمت، نتایج کار خود را نشان ندهید. همچنین نیازی به بیان دلایل بروز خطاها نیز در این بخش نمی‌باشد.
4- نتایج
بخش نتایج را می‌توان مهم ترین بخش یک مقاله نامید. هر فردی از انتخاب مقاله شما برای مطالعه، آگاهی نسبت به نتایج به دست آمده را دنبال می‌کند. در این بخش عمدتاً نگارندگان دچار اشتباهاتی می‌گردند. یکی از این اشتباهات این است که نتایج خود را به صورت کامل توضیح نمی‌دهند. بایستی خواننده را نسبت به آنچه که از انجام تحقیق به دست آورده‌اید کاملاً آگاه سازید و در این میان نباید هیچ گونه شک و شبهه ای باقی بماند. البته از طرف دیگر توضیح بیش از اندازه نیز کار درستی نیست از این رو از اطناب بپرهیزید و سعی کنید در کوتاه ترین جملات، کاملترین توضیحات را به نظر خواننده برسانید.
اشتباه دیگری که عموما افراد به هنگام نگارش مقاله مرتکب می‌شوند این است که در بخش نتایج، اطلاعات خام را به کار می‌گیرند. در نظر داشته باشید که این بخش تنها مختص نتایج بسیار مهم و اصلی است و نیازی به توضیح اطلاعات اولیه، مگر در مواقع لزوم، نمی‌باشد. حتماً در نظر داشته باشید که در بخش نتایج از جدول، شکل و نمودار استفاده کنید. همچنین این قسمت به هیچ عنوان نباید حاوی بیان روش و ورودی مسئله شما باشد.
5- بحث و گفتگو
این قسمت بایستی حاوی توصیفی پیرامون پیامد نتایج به دست آمده باشد و همچنین پیشنهاداتی را برای تحقیقات آینده به دست دهد. به خاطر داشته باشید که بحث و گفتگو نباید حاوی نتایج جدیدی نسبت به نتایج ارائه شده در بخش قبلی باشد. طبق استاندارد بیشتر مجلات، بخش نتایج و بخش بحث و گفتگو بایستی به صورت جداگانه قرار داده شوند.
6- نتیجه گیری
آخرین بخش از مقاله که پیش از منابع آورده می‌شود، بخش نتیجه‌گیری است. در این قسمت بایستی به صورت اجمالی و تنها در چند خط، کلیت کار صورت گرفته و نتایج به دست آمده را بیان کنید. از توصیفات بیش از اندازه و توضیحات بی جا در این بخش بپرهیزید.
سخن پایانی
امروزه شاهد گسترش پرشتاب علم بین ملل مختلف هستیم. یکی از با اهمیت ترین منابع در این مقاله، مقالات علمی محسوب می‌گردند. محققین، پژوهشگران، اندیشمندان، اساتید، دانشجویان و غیره و غیره، همگی ماحصل پژوهش‌های خود را در قالب مقالات علمی و پژوهشی در مجلات مختلف به چاپ رسانیده و به نظر دنیا می‌رسانند. با توجه به نقش پررنگ این منابع در انتقال دانش، اجتناب از هر گونه خطا و ایرادی به هنگام نگارش مقالات بسیار مهم می‌نماید. در این مطلب سعی داشتیم تا شما را با اشتباهات رایج صورت گرفته به هنگام نگارش مقالات و نحوه رفع آنها آشنا سازیم. امید داریم که توانسته باشیم در راه گسترش علم قدمی هر چند کوچک برداشته باشیم.
